သတၱ၀ါေတြကို လိုရာပို႔ေဆာင္ေပးႏိုင္စြမ္းရွိလို႔ အာဟာရလို႔ ေခၚပါတယ္။ မွန္ပါတယ္။ အာဟာရရွိမွသာ လူဟာ လိုရာကို သြားႏိုင္ပါတယ္။ ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အာဟာရ ျပတ္လပ္ၿပီဆိုရင္ အသက္ဆံုးရဖို႔ပဲ ရွိပါေတာ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတၱ၀ါေတြဟာ မိမိနဲ႔သင့္ေလ်ာ္ရာ အာဟာရေတြကို ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် မွီ၀ဲစားေသာက္ေနရပါတယ္။ လူတိုင္း၊ သတၱ၀ါတိုင္း အာဟာရကို မွီ၀ဲစားသံုးေနရေပမယ့္ ေနရာေဒသနဲ႔ သတၱ၀ါအမ်ိဳးအစားအားေလ်ာ္စြာ အာဟာရေတြကေတာ့ ကဲြျပားလွတယ္။
လူသားေတြဟာ မီးကို မေတြ႕ရွိခင္ကာလကတည္းက သားစိမ္းငါးစိမ္းေတြစားၿပီး အာဟာရျဖည့္ခဲ့ၾကတယ္။ မီးကို ေတြ႕ရွိလာေတာ့လဲ မီးနဲ႔ခ်က္ျပဳတ္စားလာၾကတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အျခားအာဟာရျဖစ္ေစမယ့္ သစ္သီး၀လံေတြကို စားသံုးခဲ့ၾကတယ္။ ယေန႔အခ်ိန္အခါမွာဆိုရင္လဲ အာရွအစားအစာ၊ ဥေရာပအစားအစာ၊ အာဖရိကအစားအစာ စသျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါပဲ။ အာရွမွာေတာင္မွ အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာနဲ႔ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ စားေသာက္ၾကတဲ့ အစားအစားနဲ႔ အျခားႏုိင္ငံမွာရွိတဲ့အစားအေသာက္ေတြဟာ အရမ္းကို ကြာျခားပါတယ္။ တစ္ႏိုင္ငံတည္းမွာကိုပဲ အစားအေသာက္ေတြက ျခားနားေနတာေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ တစ္ခါ အခ်ိဳ႕ သားငါးမပါတဲ့ သက္သတ္လြတ္အာဟာရကို စားသံုးၾကတယ္။ အခ်ိဳ႕က်ေတာ့လဲ အသားငါးပါမွ စားတတ္ပါတယ္။ ဆိုခ်င္တာက လူဆိုတာ အာဟာရနဲ႔ အသက္ရွင္ေနၾကရတယ္။ ဗုဒၶဘာသာမွာလဲ “သေဗၺ သတၱာ အာဟာရဌိတိကာ = သတၱ၀ါအားလံုးဟာ အာဟာရအေပၚမွာ မီွတည္ေနရတယ္”လို႔ ဆိုပါတယ္။
ဒီစာေလးကို တရားထိုင္တုန္းက ေရးဖို႔ စိတ္ကူးရလာခဲ့တာပါ။ တရားထိုင္တုန္း ေအာက္ပိုင္းေျခေထာက္ေတြ၊ တင္ပါးေတြဟာ ပူေလာင္ၿပီး အေတာ္ကို ခံရခက္ေနခဲ့တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေန႔ခင္းက အနည္းငယ္သာ ဆြမ္းစားခဲ့လို႔ ဗိုက္ကလဲ တကြိကြိနဲ႔ အရမ္းကို ဆာေနခဲ့တယ္။ အတန္ၾကာ စူးစိုက္ၿပီး ၾကိတ္မိွတ္ရႈမွတ္လိုက္ေတာ့ အံ့ၾသစြာနဲ႔ ေစာေစာက ခံစားခဲ့ရတဲ့ ေ၀ဒနာေတြဟာ ၾကက္ေပ်ာက္ငွက္ေပ်ာက္ လြင့္စင္ကုန္ပါတယ္။ ေ၀ဒနာေတြ မရွိေတာ့တဲ့အျပင္ ေအးၿငိမ္းတဲ့ရသကိုပါ ခံစားလိုက္ရပါတယ္။ ဗိုက္ဆာေနတဲ့စိတ္ကလဲ ဘယ္ေရာက္သည္ မသိ။ ဆာလဲ မဆာေတာ့ဘူး။ ေတာ္ေတာ္ကို အားထုတ္ရ အရသာေတြ႕ခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ငယ္ငယ္က ဆရာသမား ေျပာခဲ့တဲ့ “တပည့္မရွား၊ တစ္ျပားမရွိ၊ ပီတိကိုစား အားရွိပါ၏”ဆိုတဲ့ စာပုိဒ္ေလး ေခါင္းထဲ၀င္ေရာက္လာပါတယ္။ ပီတိကို စားတာ အားရွိသတဲ့။ ငါလဲ ပီတိနဲ႔ အာဟာရေတြ ျဖစ္သြားခဲ့တာပါလား။
တရားျဖဳတ္ၿပီးတဲ့အခါမွာလဲ အဲဒီအျဖစ္အပ်က္ေလးက ေခါင္းထဲက ထြက္မသြားခဲ့ဘူး။ ပ႒ာန္းပစၥယနိေဒၵသမွာ အာဟာရပစၥည္းအေၾကာင္းကိုလဲ စိတ္ေရာက္သြားပါတယ္။ ပ႒ာန္းရြတ္ေနသူေတြလဲ သတိထားမိလိမ့္မယ္။ အာဟာရပစၥည္းမွာ အခ်က္ႏွစ္ခ်က္ရွိတယ္။ ပထမအခ်က္က ကဗဠီကာေရာ အာဟာေရာ ဣမႆ ကာယႆ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အရူပိေနာ အာဟာရာ သမၸယုတၱကာနံ ဓမၼာနံ တံသမု႒ာနာနဥၥ ရူပါနံ အာဟာရပစၥေယန ပစၥေယာ။ ပထမအခ်က္ရဲ႕ အဓိပၸာယ္က မိမိတို႔ေန႔စဥ္စားေသာက္ေနတဲ့ အစားအစာေတြထဲက ကဗဠီကာရာဟာရဆိုတဲ့ ၾသဇာေလးက သတၱ၀ါေတြကို အာဟာရပစၥည္းနဲ႔ ေက်းဇူးျပဳေနတယ္တဲ့။ ဒါကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ထူးျခားတာက ေနာက္တစ္ခ်က္မွာပါ။ အရူပလို႔ဆိုတဲ့ နာမ္(စိတ္)တရားက ရုပ္တရားကို အာဟာရသတၱိနဲ႔ ေက်းဇူးျပဳသတဲ့။ ဆိုလိုတာက စိတ္ကလဲ လူကို အာဟာရျဖစ္ေစႏိုင္စြမ္းရွိတယ္လို႔ ဆိုလိုတာပဲ။ တရားထိုင္ရင္း အေညာင္းအညာေတြ ေျပသြားၿပီး အာဟာရေတြ ျပည့္သြားသလို ခံစားရတာဟာ ပီတိဆိုတဲ့ စိတ္က လူကို အာဟာရအျဖစ္ တိုက္ေကၽြးလိုက္တာပဲေပါ့။ ဒါဆိုရင္ အစာမစားဘဲ ေနႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အျဖစ္ေတြဟာ ေလာကမွာ တကယ္ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ဗုဒၶျမတ္စြာနဲ႔ အခ်ိဳ႕ ရဟႏၲာေတြဟာ ဘာအစားအစာမွ မစားဘဲ ခုႏွစ္ရက္ပတ္လံုး သမာပတ္၀င္စားႏုိင္တယ္ဆုိတာလဲ ဒီသေဘာပဲ ျဖစ္မွာပါ။
အာဟာရနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့အေၾကာင္းအရာေတြက အဲဒီေန႔မွာတင္ အၿပီးသတ္ မသြားခဲ့ဘူး။ ေနာက္တစ္ေန႔ က်ားသစ္က သမင္ကို ဆြဲသြားတဲ့အေၾကာင္း ေျပာေနၾကတယ္။ ညည အသြားအလာေတြမွာ သတိထားဖို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ အရင္ကလဲ ေတာထဲက စစ္သားေတြ ခ်စ္တဲ့ ေခြးတစ္ေကာင္ကို က်ားသစ္က ဆဲြသြားၿပီးပါၿပီ။ စိတ္က က်ားသစ္ရဲ႕ အာဟာရဆီ ေရာက္သြားတယ္။ သူ႕ အာဟာရအတြက္ အေတာ္ေလးကို ရင္ထဲမခ်ိျဖစ္ရပါတယ္။ အစားခံရတဲ့ သမင္ေလးေတြနဲ႔သားေကာင္ေလးေတြကို သနားမိသလို သူမ်ားအေသြး၊ အသားနဲ႔မွ အာဟာရျဖစ္ၿပီး အသက္ရွင္ေနထိုင္ႏိုင္တဲ့ က်ားသစ္ကိုလဲ ကရုဏာသက္မိတာပဲ။
ဘုန္းၾကီးဦးဇနိတတို႔ ညအခါ သီတင္းသံုးတဲ့ ေက်ာင္းေလးရဲ႕ ေရွ႕မွာ ေရအုိင္ေသးေသးေလးတစ္ခု ရွိပါတယ္။ ေရအိုင္ေလးကေသးေပမယ့္ မိေခ်ာင္းအၾကီးၾကီး ႏွစ္ေကာင္နဲ႔ မိေခ်ာင္းေပါက္စေလးတစ္ေကာင္ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ေရအိုင္မွာ လာၿပီးေရေသာက္တဲ့ သမင္တို႔၊ ေမ်ာက္တို႔၊ ဆတ္တို႔ကို ေရစပ္ကေန ေခ်ာင္းၿပီး သတ္ျဖတ္စားေသာက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ရံဖန္ရံခါ ေရစပ္မွာ ၀ပ္ၿပီး သားေကာင္ေခ်ာင္းေနတာကို ေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အၿမဲတမ္းေခ်ာင္းေနတတ္လို႔ မိေခ်ာင္းေခၚသလား မဆိုႏိုင္ဘူး။ သူတို႔လဲပဲ သူမ်ားအေသြးအသားနဲ႔မွ ရွင္သန္ႏိုင္တဲ့သတၱ၀ါေတြပဲ ျဖစ္တယ္။
တစ္ညက ဂူအျပင္ဘက္မွာ တခၽြပ္ခၽြပ္ အသံၾကားလို႔ ဓာတ္မီးနဲ႔ လွမ္းထိုးၾကည့္လိုက္ေတာ့ ရွဥ့္တစ္ေကာင္ကို ေတြ႕ရတယ္။ ေရွ႕ကေန ျခေတြက ရြံ႕ေတြနဲ႔ အိမ္ေဆာက္ေဆာက္သြားၾကတယ္။ ေနာက္ကေန သူက အဲဒီေဆာက္လက္စ ရြံ႕ေတြကို ခြါၿပီး အထဲက ျခအေသးအၾကီးအေကာင္အားလံုးကို ခပ္သြက္သြက္နဲ႔ စားပစ္ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ရင္ထဲမွာ တစ္မ်ိဳးၾကီး ခံစားမိလိုက္တယ္။ သက္ျပင္းလဲ အၾကိမ္ၾကိမ္ ခ်မိပါရဲ႕။
သတၱေလာကၾကီးဟာ တစ္ခါတစ္ေလ လူကို ထူးဆန္းေစသလို တစ္ခါတစ္ေလ ရိုးရွင္းေစပါတယ္။ ေလာကမွာ ေရပန္းစားေနတဲ့ ေမတၱာတို႔ အခ်စ္တို႔ဟာလဲ တစ္ခါတစ္ေလ လူကို ရႈပ္ေထြးေစၿပီး တစ္ခါတစ္ေလ ရွင္းလင္းေစတယ္။ ေမတၱာရဲ႕သေဘာကလဲ အသြားအျပန္သေဘာနဲ႔ ရွင္းလင္းေနတတ္သလို ေႏွာင္ဖဲြ႕ျခင္းသေဘာနဲ႔လဲ ေပြလိမ္ေနတတ္ျပန္တယ္။ ေလာကရဲ႕အမွန္တရားဆိုတာေတြဟာ တကယ္မမွန္ဘူးဆိုတဲ့ ဗုဒၶစကားနဲ႔ အရာရာကို ခ်ိန္ထုိးၾကည့္ေနမိတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေလာကၾကီးကိုက ႏိုင္ရာစားျဖစ္ေနၿပီ ထင္ပါရဲ႕။
လူေတြ ၾကည့္လိုက္ရင္လဲ ဒီအာဟာရအတြက္နဲ႔ စစ္ပဲြေတြျဖစ္လို႔၊ ရန္ပဲြေတြ ျဖစ္လို႔။ အိမ္နီးနားခ်င္းေတြ ေစာင္းေျမာင္းလို႔။ ဆိုင္ခ်င္းကပ္ရပ္ေတြ မနာလိုတိုရွည္ျဖစ္လို႔၊ ဣႆာမစၧရိယေတြ ျဖစ္လို႔။ ေတာရြာေတြမွာဆို ယာေတာမွာ သူတစ္ပါးလယ္ယာဘက္ကို ထယ္သြားတစ္ခုစာ(တစ္ထြာခန္႔)က်ဴးလြန္မိလို႔ လူသတ္မႈေတြ ျဖစ္တဲ့အထိေတာင္ ျပႆနာေတြ တက္ၾကတယ္။ ေလာကမွာ ထမင္းတစ္လုပ္အတြက္နဲ႔ စြန္းေနခဲ့တဲ့၊ စြန္းေနဆဲျဖစ္တဲ့ ေသြးေတြဟာ မနည္းေတာ့ဘူး။ ထမင္းတစ္လုပ္ကို မိသားစုတစ္ခုက ၿမိန္ေရယွက္ေရ စားသံုးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အျခားမိသားစုတစ္ခုမွာ မ်က္ရည္နဲ႔မ်က္ခြက္။ ေသာကေတြ ပင္လယ္ေ၀ေနရတယ္။ တိရစၧာန္ေလာကမွာသာမက လူ႕ေလာကအထိမွာပါ ႏိုင္ရာစားစိတ္ဓာတ္တို႔ လႊမ္းမိုးလာၾကၿပီလား။
ေန႔စဥ္ ညေနဆိုရင္ ေရာက္ေရာက္လာတတ္တဲ့ သမင္ေလးေတြ ၾကည့္ရတာပဲ စိတ္ခ်မ္းသာတယ္။ ဘယ္သူ႕ကိုမွ ဒုကၡမေပးဘူး။ သူတို႔စားတာကလဲ သစ္ရြက္နဲ႔ျမတ္ေတြပဲ စားတယ္။ သူတို႔စားေသာက္တဲ့ အာဟာရေၾကာင့္ ဘယ္သူမွ စိတ္ဆင္းရဲစရာ မရွိဘူး။ ျမက္ခင္းျပင္ေတြကိုေတာင္ ပိုမိုၿပီးလွပေစပါတယ္။ က်ားသစ္တို႔ အစာအာဟာရနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ၿပီး သံေ၀ဂေတြ ပြားေနမိပါတယ္။
တိရစၧာန္ေတြရဲ႕ အာဟာရေတြကို စဥ္းစားမိတာကေန အာဟာရႏွစ္မ်ိဳးရွိတာကို သြားေတြ႕မိပါတယ္။ ေသြးစြန္းေနတဲ့ အာဟာရနဲ႔စင္ၾကယ္တဲ့ အာဟာရ။ ေသြးစြန္းေနတဲ့ အာဟာရေတြမွာ သတၱ၀ါေတြရဲ႕ ေသာကေတြ၊ ေဒါသေတြ၊ မာန္မာနေတြပါတယ္။ ကိုယ္တစ္ေယာက္ေကာင္းစားဖို႔အတြက္ အမ်ားသူငါေတြ ေသြးစြန္းေပးရတယ္။ အသက္ေသြး၊ ေခၽြးေတြ ေပးရတယ္။ ေသြးစြန္းေနတဲ့အာဟာရဟာ စားသံုးသူေကာ၊ စားသံုးခံရသူေတြပါ ေသာကပင္လယ္ေ၀ရ၊ ေဒါသလႈိင္းေတြ ထၾကြရပါတယ္။ ေသြးစြန္းေနတဲ့အာဟာရမွာ ျမင့္ျမတ္ျခင္းတရားဆီ သြားဖို႔ လမ္းမရွိပါဘူး။ သမင္ေလးေတြ ၾကည့္၊ ဘယ္ေလာက္ ျဖဴစင္ၾကသလဲ။ ေက်ာင္းမွာ ယဥ္ပါးေနတဲ့ သမင္ဆိုရင္ သားငါးကို ေကၽြးတာေတာင္ မစားဘူး။ သမင္ေတြရဲ႕ အာဟာရဟာ ေသာကေတြ ကင္းလြန္းပါတယ္။ သူတို႔အာဟာရအတြက္ ဘယ္သူမွ ေၾကာက္လန္႔ၿပီး ေျပးစရာမလုိဘူး။ ဘယ္သူမွ ေသာကျဖစ္စရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။
ေသြးစြန္းေနတဲ့ အာဟာရ၊ စင္ၾကယ္တဲ့ အာဟာရ။ ဟုတ္ၿပီ။ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ေမးၾကည့္ၾကဖို႔ပါ။ “ငါ ေန႔စဥ္ စားေနတဲ့ အာဟာရကေရာ ဘယ္ေလာက္ထိ စင္ၾကယ္မႈ ရွိပါသလဲ၊ ေသြးစြန္းေနၿပီလား” “ငါ စားသံုးလိုက္တဲ့ အာဟာရဟာ သူတစ္ပါးေတြ မ်က္ရည္ၾကီးငယ္က်ၿပီးမွ ရလာတဲ့ အာဟာရလား”။ သူတစ္ပါးေတြ မ်က္ရည္ၾကီးငယ္က်မွ စားသံုးရတဲ့ အာဟာရဟာ ေသြးစြန္းေနတဲ့ မစင္ၾကယ္တဲ့ အာဟာရလို႔ ဆိုရမွာပါ။
ေလာကလူသားေတြအေနနဲ႔ ရွဥ့္လဲေလွ်ာက္သာ၊ ပ်ားလဲစဲြသာဆိုတဲ့ အေနအထားကေန မိမိတို႔ရဲ႕ ေန႔စဥ္အာဟာရေတြကို ျဖဴစင္သန္႔ရွင္းေအာင္ အားထုတ္သင့္ၾကပါတယ္။ “၂၁-ရာစုမွာ လည္တဲ့သူမွ စားရလိမ့္မယ္”လို႔ဆိုရေအာင္ ေလာကလူသားေတြဆိုတာ တိရစၧာန္ေတြမွ မဟုတ္တာ။ ။
